Mamografi nedir?
Mamografi, göğüslerin röntgen muayenesidir. Bu test şişlik, ağrı, meme başı akıntısı gibi sorunları olan kadınlarda ve şikayeti olmayan kadınlarda gögüs hastalıklarını teşhis etmek için kullanılır. Prosedür, meme kanserlerinin , iyi huylu tümörlerin ve kistlerin dokununca hissedebileceğiniz kadar büyümeden önce tespit edilmesini sağlar.
Mamografi göğüsteki anormal büyümelerin kanser olduğunu kanıtlayamaz, ancak test sonucu önemli bir kanser şüphesi uyandırırsa biyopsi için doku alınır. Doku, iğne veya açık cerrahi biyopsi ile çıkarılabilir ve kanser varlığının araştırılması için mikroskop altında incelenebilir.
Mamografi yaklaşık 30 yıldır kullanılmaktadır ve son 15 yılda teknik gelişmeler hem tekniği hem de sonuçları büyük ölçüde iyileştirmiştir. Günümüzde sadece göğüs röntgenleri için kullanılan özel ekipman, radyasyon dozu düşük çalışmalar üretmektedir.
Farklı mamografi türleri nelerdir?
Ulusal Kanser Enstitüsü'ne göre:
- Tarama amaçlı mamografi. Tarama amaçlı mamografisi, meme kanseri belirtisi veya semptomu olmayan kadınlarda göğüsteki değişiklikleri tespit etmek için kullanılan bir testtir. Genellikle her memenin 2 röntgenini içerir. Mamografi sayesinde dokunarak hissedilemeyen tümörü benzeri büyümelerin tespiti mümkündür.
- Teşhis amaçlı mamogram. Teşhis amaçlı mamogram; yumru, ağrı, meme başı kalınlaşması veya akıntısı, meme boyutunda veya şeklinde bir değişiklik gibi olağandışı değişikliklerin teşhisi için kullanılan bir testtir. Tarama mamogramında tespit edilen anormallikleri değerlendirmek için teşhis amaçlı mamogram kullanılır.
Röntgen nedir?
Röntgen testi iç dokuların, kemiklerin ve organların görüntülerini üretmek için görünmez elektromanyetik enerji ışınları kullanır. Standart röntgenler, tümörlerin veya kemik yaralanmalarının teşhisi dahil olmak üzere birçok nedenden dolayı gerçekleştirilebilir.
Röntgen testi, teşhis amacıyla vücudun, organlarının ve diğer iç yapılarının görüntülerini üretmek için harici radyasyon kullanılarak yapılır. X-ışınları vücut yapılarından özel olarak işlenmiş plakalara geçer ve "negatif" tipte bir görüntü oluşur.
Göğüslerin anatomisi
Her göğüste, papatya yaprakları gibi düzenlenmiş, lob adı verilen 15 ila 20 bölüm vardır. Her lobda, süt üretebilen sayıda küçük lobüller bulunur.
Loblar ve lobüller kanal adı verilen ince tüplerle birbirine bağlanır. Bu kanallar, areola adı verilen koyu renkli cilt bölgesinin ortasındaki meme ucuna ulaşır. Yağ, lobüller ve kanallar arasındaki boşlukları doldurur.
Göğüste kas yoktur, ancak her göğsün altında kaslar bulunur ve kaburgaları örter.
Ayrıca her memede kan ve lenf damarları bulunur. Lenf damarları, kolun altında, köprücük kemiğinin üstünde, göğüste ve vücudun diğer birçok yerinde bulunan lenf düğümleri adı verilen küçük fasulye şeklindeki organlara ulaşır.
Mamografi neden uygulanır?
Mamografi, tarama amacıyla veya tanı koymak için kullanılabilir. 30 yaşından büyük kadınlar, dokunulunca hissedilebilen bir yumru, göğüs derisinde kalınlaşma, meme başı akıntısı veya geri çekilmesi, meme ucunda aşındırıcı yara veya göğüs ağrısı gibi semptomları varsa tanısal mamografi çektirmelidir.
Fizik muayene kesin sonuçlar vermediğinde meme ağrısını değerlendirmek için de mamogram kullanılabilir. Yumrulu ve / veya çok büyük göğüsleri olan kadınlar, fizik muayenenin yapılması zor olabileceğinden mamografi ile göğüs problemleri açısından taranabilir.
Meme kanseri riski yüksek olan veya meme kanseri öyküsü olan kadınlar rutin olarak mamografi yaptırmalıdır.
Doktorunuz başka nedenlerle de mamografi testi yaptırmanızı isteyebilir.
Tarama mamografisi kimlere yapılmalıdır?
- Ulusal Kanser Enstitüsü yönergeleri, 40 yaş ve üzerindeki kadınların her 1 ila 2 yılda bir düzenli olarak tarama mamografisi yaptırması gerektiğini belirtmektedir.
- Artmış risk grubunda olan kadınlar (aile öyküsü, genetik eğilim, geçmiş meme kanseri) tarama testlerine daha erken başlamalıdır.
Kadınlar, mamogram çektirmeye ne zaman başlayacaklarına veya ne sıklıkla yaptıracaklarına karar vermeden önce, kişisel risk faktörleri hakkında doktorlarıyla konuşmalıdır.
Mamografinin riskleri nelerdir?
Doktorunuza prosedür sırasında kullanılan radyasyon miktarını ve özel durumunuzla ilgili riskleri sormak isteyebilirsiniz. Daha önceki taramalar ve diğer röntgen türleri gibi geçmiş radyasyona maruz kalma geçmişinizin bir kaydını tutmak iyi bir fikirdir, böylece bu konuda doktorunuza bilgi verebilirsiniz.
Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizden şüpheleniyorsanız, testten önce doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Hamilelik sırasında radyasyona maruz kalmak doğum kusurlarına yol açabilir. Mamografi yaptırmanız gerekiyorsa, fetüsün radyasyona maruz kalmasını en aza indirmek için özel önlemler alınacaktır.
İşlem sırasında göğüs röntgen plakasına bastırıldığında bir miktar rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu sıkıştırma işlemi göğsünüze zarar vermez.
Özel tıbbi durumlara ve hastalıklara bağlı olarak prosedürün başka riskleri de olabilir. Prosedürden önce endişelerinizi doktorunuzla konuşun.
Belirli faktörler veya koşullar bir mamografiye müdahale edebilir. Bunlar, aşağıdakileri içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir:
- Kolların altına veya göğüslere uygulanan talk pudrası, deodorant, krem veya losyonlar
- Göğüs implantları, memenin tamamen görünmesini engelleyebilecekleri için mamografi sonucunu negatif etkiler. Göğüs implantlarınız varsa, randevunuzu alırken mamografi testini gerçekleştirecek kuruma bu konu hakkında bilgi verin. Göğüs implantları bazı meme dokularını gizleyebileceği için radyoloğun mamogram görüntülerinize bakarken meme kanseri belirtilerini görmesini zorlaştırabilir.
- Geçmiş göğüs ameliyatı
- Göğüste hormonal değişimler
Mamografiye nasıl hazırlanmalısınız?
- Test Zamanlaması : Göğüsler menstrüasyondan önceki hafta ve menstrüasyon sırasında hassas olabilir, bu nedenle mamografinizi adet döneminiz başladıktan sonraki bir ila iki hafta içinde gerçekleştirmeye çalışın. Göğüs implantlarınız varsa, lütfen muayeneyi planlarken kurumu bilgilendirin.
- Önlemler : Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız, lütfen muayeneyi planlamadan önce doktorunuza danışın.
- Emzirme : Aktif olarak bebeğinizi emziriyorsanız doktorunuza haber verin.
- Kişisel Hijyen : Muayene gününde herhangi bir deodorant, pudra, losyon veya parfüm kullanmayınız.
- Giysi : Giysinizi belden yukarı kaldırmalı ve hasta önlüğü giymelisiniz. Tüm piercinglerinizi çıkarın ve tüm takılarınız, değerli eşyalarınızı evde bırakın.
Tıbbi durumunuza bağlı olarak, doktorunuz başka özel hazırlıklar da talep edebilir.
